Kadınlarda sağlıklı gebelik için, döllenmiş yumurtanın, doğru bir şekilde rahim içerisine yerleşmesi gerekmektedir. Yani döllenen yumurta, rahim (uterus) içerisinde endometrium tabakasına yerleşmesi ve buraya tutunması gerekmektedir. Eğer embriyo (döllenmiş yumurta), rahim dışında başka bir yere tutunursa bu durum halk arasında dış gebelik olarak bilinen ektopik gebelik olarak adlandırılır. Ektopik gebelik, sağlıklı bir hamilelik süreci olmadığından anne sağlığında hayati risk meydana getirebilir. Bu koşullarda gebeliğin devam etmesi söz konusu değildir ve en kısa sürede, uzman hekim tarafından sonlandırılması gerekir. Dış gebelik, nadir görülen bir durumdur. 50 gebelikten yalnızca bir tanesinde meydana gelmektedir.
Embriyo, yalnızca uterus içerisinde sağlıklı bir şekilde büyüyüp gelişimini tamamlayabilir. Bu nedenle Beta-HCG hormonu düzeyinden yararlanılan kan ve idrar testleri, bir kadının sağlıklı bir gebelik geçirip geçirmediği hakkında bilgi vermemektedir. Dış gebelik, döllenen yumurtanın genellikle fallop tüpleri içerisine, rahim ağzına, yumurtalıklara ya da karın içi gibi farklı bölgelere yerleşmesi sonucunda ortaya çıkar. Tüm dış gebelik vakalarının %95’inde embriyonun, fallop tüpleri içerisine yerleştiği saptanmıştır.
Diğer olasılıklar daha düşüktür. Rahim dışında kalan fallop tüpleri ya da diğer bölgeler, embriyoyu tutarak koruyacak bir yapıya sahip değildir. Bu durumda embriyo istenilen şekilde gelişemez ve bu durum anne için hayati risk teşkil eder. Dış gebeliğin sürdürülmesi mümkün değildir, bu nedenle en kısa sürede döllenen yumurtanın alınması ve gebeliğin sonlandırılması gerekmektedir. Aksi durumlarda büyüyen embriyo, fallop tüplerine zarar verebilir ve üreme yeteneğinin tamamen kaybedilmesine neden olabilir. Bunun yanı sıra dış gebelik tespit edilip, sonlandırılmadığı takdirde ölüme kadar yol açan sonuçların ortaya çıkmasına yol açabilir.
Dış gebelikte, olağan hamilelik belirtileri gözlemlenebilir. Buna karşın, sağlıklı bir gebelik ile arasında en yaygın ve önemli görülen belirtiler şu şekilde sıralanabilir;
Gebelik öğrenildikten sonra düzenli kontrollerden geçilmesi gerekmektedir. Ektopik gebeliğin anlaşılmadığı durumlarda, sonlandırılma işlemi için geç kalınabilir. Bu durumda ise büyüyen embriyo, fallop tüplerinde yırtılma yaşanmasına neden olur. Karın boşluğuna kan sızmasına neden olan bu durum; karın, pelvis bölgesi, omuz ve boyunda ağrıya neden olabilmektedir. Bu tür bir şikayet ortaya çıktığında, derhal hekime başvurulması gerekmektedir.
Dış gebelik, her kadında meydana gelebilecek bir durumdur. Bu nedenle cinsel yaşamı olan tüm kadınlar, dış gebelik riski ile karşı karşıyadır. Bununla beraber dış gebelik riskini artıran bazı faktörler bulunmaktadır.
Bu faktörlerden bir ya da birden fazlasına sahip olan kadınların, gebelik planlamalarını uzman hekimlerle birlikte yapmaları önerilmektedir. Bu sayede dış gebelik riski en aza indirilmiş olacaktır.
Belirtileri yaşayan kişilerin, kadın doğum uzmanına danışarak muayene olmaları gerekmektedir. Uzman hekimler; hamilelerde hassasiyet, karın ağrısı ve ele gelen kitle gibi bulguları pelvik bölgenin fiziki muayenesi ile kontrol etmektedir. Dış gebelik sorunu , bazen bu aşamada anlaşılmaktadır. Ancak asıl tanı ultrasonografik inceleme sonu ortaya konulmaktadır. Bu yönteme transvajinal ultrason adı verilmektedir.
Vajina içerisine yerleştirilen bir alet ile yapılan ultrasonografik inceleme, karından yapılan pelvik ultrasonografiye göre çok daha kesin sonuçlar vermektedir. Transvajinal ultrason incelemesi ile rahim içerisine yerleşmiş bir gebelik kesesinin varlığı tespit edilmeye çalışılır.
Bunun haricinde Beta-HCG ve progesteron hormonlarının kandaki seviyesinin belirlenmesine yönelik testler de kadın doğum doktoru tarafından yapılmaktadır. Hormon seviyesindeki değişiklikler, tanı konulmasında yardımcı olmaktadır. Bazı durumlarda ise kuldosentez iğne yardımıyla inceleme yapılmaktadır. Bu inceleme sonucunda fallop tüplerinden kaynaklı kan sızıntısı olup olmadığı tespit edilmek istenmektedir. Tanının kesinleştiği hastalarda, derhal gebelik sonlandırılmalıdır.
Dış gebelik tedavisinde tek yol, embriyonun annenin vücudundan uzaklaştırılmasıdır. Ancak gebeliğin sonlandırılması işlemi için, kadın doğum uzmanı farklı yöntemlerden yararlanılabilir. Metotreksat adlı baskılayıcılar, vücudun hamilelik dokusunu yok etmesini sağlamak amacıyla kullanılmaktadır. Gebeliğin seviyesine göre karar verilen bu uygulamada, ilaç enjeksiyon olarak hastaya verilir. İlaç sayesinde dış gebelik dokusunun hücre büyümesi durdurulur ve düşük benzeri bir durum yaşanması sağlanır. Metotreksat tedavisinde, kasılma ve kanama gibi düşük belirtilerinin ortaya çıkması olağandır. İlacın tam olarak etki gösterdiğinden emin olunması için, düzenli olarak kan testleri yapılır. Bu uygulama sonrasında genellikle cerrahi bir operasyona gerek kalmaz ve fallop tüplerinin zarar görmesi engellenmiş olur. Lakin bu tedaviyi alan hastaların, en az üç ay tercihen altı ay ay hamile kalmamaları gerekmektedir.
Dış gebelik olgularında, tüplerde gerilme, yırtılma ya da patlama söz konusu olabilir. Bu durumda genel olarak tüplerin bir kısmı ya da tamamı cerrahi operasyon ile çıkarılır. Bu uygulamaya dış gebelik ameliyatı denilmektedir. Bu tür hastalar, kanama acil olarak durdurulmak zorunda olduğu için acil bir şekilde operasyona alınması gerekir. Cerrahi operasyon, kadın doğum uzmanının önerisine göre açık ya da kapalı yöntem ile gerçekleştirilebilir. Operasyonda fallop tüpü tamamen alınmadıysa, Beta-HCG hormon seviyesinin sıfıra ininceye kadar hastaya kan testi yapılır ve müşahede altında tutulur. Eğer hormon düzeyi sıfıra inmemişse, dış gebeliğin tam olarak son olarak sonlanmadığı anlamına gelmektedir ve ek tedavi gerekmektedir. Dış gebelik, kadınların yeniden hamile kalma oranını azaltabilmektedir. Ancak bu durum hastanın kliniğine ve geçirdiği operasyona bağlıdır. Eğer fallop tüpleri tamamen çıkarılmadıysa, gebelik yeniden gerçekleşebilir. Bu tür hastaların mutlaka hamilelik planını uzman bir hekime danışarak yapmaları önerilmektedir.
4352 Market St
#3200 Philadelphia, PA 19103
(215) 569-0455
6 Split Rock Drive
Cherry Hill, NJ 4563
(856) 323-9746
343 Main St
#232 Singapore, SG 67867
(657) 898-0455
89 Kingstreet St
#3200 London, PObox 19103
(433) 896-0455