Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar
Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar (CYBH), kadınlarda erkeklerden daha sık görülmektedir. Bunun nedeni kadınların anatomik yapılarının, erkeklerden daha farklı ve hassas olmasıdır.
CYBH, önlenebilen, çoğunlukla belirti veren ve erken teşhiste tedavisi mümkün olan hastalıklardır. Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıkların bazılarının kesin tedavisi bulunmamaktadır. Bu tip hastalıklar genellikle kadınlarda; estetik, psikoloji ve hijyenik problemlerin ortaya çıkmasına neden olur. Bazı durumlarda ise hamile kalamama, düşük ve erken doğum yapma risklerini de ortaya çıkarabildiği gibi, bebekte sorunların olmasına da yol açabilmektedir.
İki insan arasında cinsel nitelikli yakın temasla bulaşan bakteri, virüs ve parazit Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklara neden olmaktadır. Halk arasında zührevi hastalıklar olarak da bilinen bu hastalık grubunun bir bölümü sadece genital bölgede belirtilere neden olur.
Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıkların, bulaşması için yalnızca kadın ve erkek arasında cinsel ilişki (heteroseksüel ilişki) olması gerekmez. Bu tür hastalıklar, cinsel ilişki olmaksızın da bulaşabilmektedir. Bunun için enfeksiyonu taşıyan kişinin genital bölgesine yakın temasta bulunmak bile, bu hastalıkların bulaşması ve yayılması için yeterli olabilmektedir.
Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar Nelerdir?
CYBH grubu içerisinde birbirinden farklı hastalıklar bulunmaktadır. Bu hastalıkların bazıları daha riskli ve kesin tedavileri bulunmamaktadır. Bunun yanı sıra hastalıklardan bazıları, kadınlarda genital kanser riskine kadar yol açan büyük problemlerin ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar şu şekilde sıralanabilir:
- Frengi: CYBH arasında en yaygın olan hastalıklardan biri frengidir. Frengi; genital bölge, anal bölge ve dudaktaki lezyonlar ile bulaşabilmektedir. Hastalığın ilk aşamasında, bulaşan kısmın etrafında yara oluşur. Hastalığın bulaştığı bazı durumlarda, lenf bezlerinin şişmesi de gözlemlenmektedir. Tedavi edilmediği takdirde, yara kendiliğinden kaybolabilir ancak bu durumda hastalık ikinci evresine geçer, tanı süreci ve tedavi aksayabilir. Hastalık zamanında tedavi edilmezse, üçüncü evresine geçer. Bu evre organ hasarına yol açar ve ölüm ile sonuçlanabilir.
- Bel Soğukluğu (Gonore): Halk arasında bel soğukluğu olarak bilinen gonore; vajinal, anal ya da oral yolla bulaşan bir bakteri hastalığıdır. Genellikle gençlerde görülen bu hastalığın nedeni ise meni veya vajinal akıntıda bulunan bakterilerdir. Bu hastalık yalnızca cinsel ilişki ile bulaşmaktadır. Ortak kıyafet ya da tuvalet kullanımı hastalığın bulaşmasına yol açmamaktadır. Tanı konulduğunda antibiyotik ile kolayca tedavi edilen bel soğukluğu, tedavi edilmediğinde farklı sorunların ortaya çıkmasına neden olabilir.
- HPV Enfeksiyonu : HPV Enfeksiyonu; derinin başka bir deri ile teması ile bulaşır ve en çok genital bölgede görülür. HPV 6 ve 11 enfeksiyonuna bağlı oluşan siğillerin; elektrokoter, kriyoterapi ve topikal gibi çeşitli tedavi yöntemleri bulunmaktadır. Tedavi süreci ve yöntemi, virüsün yaygınlık ve yoğunluk durumuna göre hekim tarafından karar verilerek uygulanmaktadır.
- HSV Enfeksiyonu (Uçuk): Tip I ve Tip II olmak üzere iki farklı çeşidi olan HSV Enfeksiyonu, kişiye bulaştığında doku üzerinde uzun süreler kalan bir virüs enfeksiyonudur. Bu hastalık, deri ve mukoza üzerinde oluşmaktadır. Ayrıca klinik bir bulgu gözlemlenmese dahi bulaşma ihtimali taşımaktadır. Bu hastalıkta tedavi yöntemi virüsü bitirmeye yönelik değil, yayılma riskini azaltmaya ve semptomları yatıştırmaya yöneliktir.
- Molluskum Kontagiozum: Bu hastalık deride ortası küçük kabarıklıklar şeklinde kendisini göstermektedir. Cinsel yolla bulaşan hastalık aynı zamanda ortak eşya ve tuvalet kullanımı gibi nedenlerle de bulaşabilmektedir.
- Klamidya: Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar arasında klamidya, sık rastlanan bir rahatsızlıktır. Bulgular ise cinsel ilişkiden yaklaşık 3 hafta geçtikten sonra ortaya çıkmaktadır. Hastalık bazı durumlarda belirti vermeden de seyredebilir. Bu hastalığın tanısını koymak için kadın ve erkeklerden akıntı örneği alınmaktadır. Klamidya, antibiyotik ile kolay bir şekilde tedavi edilebilmektedir.
- Hepatit B: Hepatit B, enfekte kişinin kan, semen,vajinal ve diğer vücut sıvılarının bir kişinin vücuduna girmesi ile bulaşır.HBV’nin bulaştığı aktiviteler:
enfekte annededen doğum ve emzirme sırasında, cinsel ilişki, delici ve kesici malzemelerin ortak kullanımı ( jilet,enjektör, piercing/dövme malzemesi v.b) Bu hastalıktan korunmanın yolu yalnızca aşı ile mümkündür.
- Trikomonas: Hem erkeklerde, hem de kadınlarda görülen trikomonas, genellikle orta yaştan sonra görülmektedir. Cinsel ilişkiden sonra geçen ilk bir ay içerisinde; idrarda yanma, gergin ruh hali, sarı ve yeşil renkli akıntılar gibi belirtiler vermektedir. Trikomonas tanısı, hekim tarafından yapılan test ile konulmaktadır. Tedavi ise antiparaziter ilaç kullanımı ile yapılmaktadır.
Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıkların Belirtileri Nelerdir?
CYBH, birçok belirti göstermektedir. Bu belirtiler bazı durumlarda ortaya çıkmamakta ve hastaların tedavi için geç kalma ihtimali artmaktadır. Bu nedenle şüpheli bir durum meydana geldiğinde, uzman hekime başvurulmalı ve gerekli testlerin yapılması talep edilmelidir. Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıkların belirtileri şu şekildedir:
- Kasıklarda ağrı
- Peniste ya da vajinada akıntı
- İdrar yaparken yanma hissi
- Genital bölgede siğil ve ülser tipi lezyonlar oluşması
- Genital bölgeye özgü olmayan farklılıklar ve belirtiler
- İshal
- Bulantı
- Aşırı terleme
- Sürekli idrara çıkma isteği
- Ateş
- Vajinal kaşıntı
- Adet dönemi dışında meydana gelen kanama
- Kasıklarda beze ve şişmeler
- Cinsel ilişki sırasında ağrı
Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklardan Nasıl Korunulur?
CYBH grubunda yer alan hastalıklardan korunmanın en temel yolu, hastalık riski olan ve şüpheli kişiler ile ilişkiye girmekten kaçınmaktır. Lakin bazı durumlarda şüpheli olmayan kişilerden de hastalık bulaşma riski mevcuttur. Bunun için cinsel ilişki sırasında mutlaka prezervatif kullanılmalıdır. Prezervatif seçiminde ise lateks yapılı olan ve mikroorganizmaları etkisiz hale getirme özelliği olan spermisit maddesini içerenler tercih edilmektedir. Prezervatif kullandıktan sonra çöpe atılmalı ve eller sabunla iyice yıkanmalıdır.
Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar için korunmak en etkili yöntemdir. Eğer bu hastalıklardan birisine dair bir belirti gösteriyorsanız, derhal uzman hekimden yardım almanız önerilmektedir.