Yumurtalıklar tarafından salgılanan hormonlar, kadın üreme sistemini düzenlemektedir. Sağlıklı ve üreme dönemi devam eden her kadında, ortalama 28 günde bir, salgılanan hormonlar sayesinde rahmin iç yüzeyinde endometrium tabakası oluşur. Bu dönemde gebelik için rahim kendini hazırlar, kalınlaşır ve kan damarlarında artış yaşanır. Eğer bu dönemde kadın gebe kalmazsa, rahim bir sonraki aya kendini yeniden hazırlamaya başlar. Tıbbi olarak menstruasyon adı verilen adet ya da regl, endometriumun kan damarları açısından zengin bir doku olması nedeniyle, yenilenmek için dökülmesi ve kanaması ile ortaya çıkar.
Menstruasyon döngüsü, kanamanın 1. günü itibari ile başlar. Diğer adet kanamasının başlangıcına kadar geçen zaman diliminde hesaplanır. Sağlıklı bir adet döngüsüne sahip bir kadının menstruasyon uzunluğu 21 gün ile 35 gün arasında değişir. Olağan dönemin dışında aşırı ve ara dönemlerde kanamalar meydana gelirse, bu durum adet düzensizliği olarak adlandırılır.
Adet düzensizliği, pek çok farklı nedene bağlı olarak ortaya çıkabilir. Ara dönemde meydana gelen kanamaların en çok gözlemlenen nedeni yumurtlama esnasında hormonlarda ortaya çıkan düşüş olarak bilinmektedir. Bu seviyede düşüş yaşanması, rahim içinde yer alan endometrium dokusunun hormon desteğini kaybetmesine yol açar. Bu durumda da lekelenmeye benzer kanamalar gözlemlenir. Bu tür bir kanama yaşayan kadınların, durumdan rahatsızlık duymaları halinde derhal bir uzman hekimden yardım almaları gerekmektedir.
Adet düzensizliğinin başka bir nedeni ise hormonal sebeplerdir. Kişinin adet kanamaları olması gerekenden daha şiddetli ve ağrılı geçiyorsa da tıbbi yardım alınması önerilmektedir.
Adet düzensizliği ve düzensiz adet kanamalarının neden olabileceği farklı durumlar vardır. Bu durumlar şu şekilde sıralanabilir:
Adet düzensizliğinin ortaya çıkmasına neden olan problemlerden birisi miyomdur. Miyom, kadınlarda en çok görülen rahatsızlıklardan biridir. Miyomlar her 25 kadından 1’inde görülürken, bu hastaların sadece 3’te 1’inde problem yaşanmasına neden olur. Rahim dokusundan dolayı ortaya çıkan rahatsızlık, rahmin dışına ya da içine doğru taşan iyi huylu kistler olarak tanımlanmaktadır. Miyomun oluşumu genellikle genetik olarak görülmektedir ve doğurganlık dönemindeki kadınların yaşı ilerledikçe görülme sıklığı artmaktadır. Üreme döneminde ve gebelikte büyüyen miyomlar, menopoz döneminde ise küçülmeye geçer. Miyomların büyüme eğilimi göstermesi doğrudan östrojen hormonu ile alakalıdır.
Polip, adet düzensizliğini ortaya çıkaran rahatsızlıklar arasında en çok görülenlerden biridir. Polipler genel olarak, bazen endometrium (rahim içi zarı) bölgesine, bazen de rahim ağzında ortaya çıkan genellikle küçük ve çoğu zaman iyi huylu kitlelerdir. Rahim iç tabakasının kalınlaşması ile rahmin içinde oluşan et parçasına polip denilmektedir. Polipler genel olarak kadınlarda menopoz döneminden önce görülmektedir. Nadir de olsa menopoz dönemi ve sonrasında da rastlanır. Kistlerin büyüklükleri ortalama 1 ile 2 cm arasında olmaktadır. Ancak bazı durumlarda 10 cm’e kadar ulaşan polipler görülmüştür. Poliplerin kanserleşme riski azdır ancak adet döngüsünde düzensizliğe neden olduğu bilinmektedir.
Menstruasyon kanamalarının sağlıklı bir kadında 2 gün ile 7 gün arasında devam etmesi olağan kabul edilir. Bunun haricinde bir adet döneminin başlangıcından, sonraki dönemin başlangıcına kadar olan zaman diliminin 21 ile 35 gün arasında olması sağlıklı olandır.
Sağlıklı ve olağan sürecin haricinde gerçekleşen her regl, adet düzensizliği olarak kabul edilmektedir. Adet düzensizliği, yeni regl olmaya başlayan genç kadınlarda ve menopoz dönemi yaklaşan kadınlarda da görülmektedir. Hormonal düzenlemelerin gerçekleştiği bu kadınlarda meydana gelen adet düzensizliği normal kabul edilir ve tedaviye gerek duyulmaz. Bunun haricinde ortaya çıkan her adet düzensizliği tedavi edilmelidir. Adet düzensizliğinde ortaya çıkan bazı belirtiler şu şekildedir:
Bir kadın adet düzensizliği şikayeti ile uzman hekime başvurduğunda, öncelikli olarak hastanın tıbbi öyküsü alınır. Ardından gerekli durumlarda jinekolojik muayene yapılır. Jinekolojik muayenede ultrasonografik inceleme yapılabilir. Bu muayenede, rahim, yumurtalıklar ve çevre yapıların görüntüleri elde edilerek ayrıntılı inceleme altına alınır.
Uzman hekim, muayenenin ardından net kanıyı koyabilmek adına bir takım kan testleri isteyebilir. Bu testlerde östrojen, FSH, LH ve AMH incelenmektedir. Ayrıc MR gibi görüntüleme tekniklerine de başvurulmaktadır. Rahatsızlığın kitle ya da rahim iç dokusundaki kalınlaşma yüzünden ortaya çıktığı saptanmışsa, inceleme yapmak üzere örnek doku alınabilir.
Adet düzensizliği sorunu, tek başına bir rahatsızlık değildir. Çoğunlukla diğer hastalıkların belirtisi olarak ortaya çıkar. Bu sebepten dolayı, adet düzensizliklerinin tedavisi, soruna yol açan tıbbi durumun tedavi edilmesi ile sağlanır.
Eğer adet düzensizliği, hormonal bir rahatsızlık yüzünden ortaya çıkmışsa, uzman hekimin yazdığı hormon düzenleyici ilaçların kullanılması gerekir. Bu yöntem ile adet düzensizliğinin tedavisi yapılmış olur.
Bunun dışında polip gibi organik bir sorun varsa histeroskopi adı verilen aletle rahmin iç kısmı incelenir. İncelemenin ardından gerekli görüldüğü takdirde patolojik bölge alınarak temizlenir. Bu sayede adet düzensizliği problemi de tedavi edilmiş olur.
Adet düzensizliğinin bir diğer nedeni olan miyomlar ise genellikle hastalarda belirti vermezler. Miyomlar, rahim içinde yer alan iyi huylu urlar olarak tanımlanır. Ancak bazı durumlarda rahim içi dokusuna baskı yaparak fazla kanamanın altında yatan neden olabilmektedirler. Hastanın yaşı ve çocuk sahibi olup olmaması, miyom tedavisinde hekim tarafından dikkate alınan unsurlardır. Uzman hekim, bazı durumlarda yalnızca miyomları aldığı gibi, bazı durumlarda ise rahmin tamamının alınması yoluyla tedavi edilir. Kanama yoğunluğu olağandan fazla olan ergenlik çağına giren bireylerde ise, pıhtılaşma bozukluğu dahil olmak üzere, neden olacak tüm unsurlar ayrıntılı bir şekilde araştırılır. Daha sonra uzman hekim kanamayı kontrol altına alır ve adet döngüsünü düzenleyecek tedavi yöntemlerini uygular. Ergenlik çağındaki genç kadınların, erken dönemde ya da geç dönemde adet görmesi tedavi altına alınması gereken bir durumdur ve hekime başvurulması gerekmektedir.
4352 Market St
#3200 Philadelphia, PA 19103
(215) 569-0455
6 Split Rock Drive
Cherry Hill, NJ 4563
(856) 323-9746
343 Main St
#232 Singapore, SG 67867
(657) 898-0455
89 Kingstreet St
#3200 London, PObox 19103
(433) 896-0455